Projekt od I edycji konkursu „Nasze jezioro – nasza sprawa” traktowany jest przez realizatorów, czyli Zespół Szkół Społecznych STO im. Jana Nowaka – Jeziorańskiego w Człuchowie jako obowiązkowy projekt edukacyjny, którego tytuł wpisany jest na świadectwie końcowoszkolnym gimnazjalistów. Każdy z uczestniczących w projekcie został poinformowany, że zadanie jest dofinansowane przez organizatora konkursu, czyli WFOŚiGW w Gdańsku. Na plakatach, ulotkach i zaproszeniach umieszczone było logo WFOŚiGW w Gdańsku.

Realizacja zadań konkursowych

Jezioro Małe – najbardziej zaniedbane spośród wszystkich człuchowskich jezior, a to z tego względu, że przez dziesiątki lat ścieki z ulicy Jeziornej, a od lat siedemdziesiątych XX w. z osiedla Bema odprowadzane były do tegoż jeziora.
Odkąd skanalizowano miasto w tej jego części stan wody w jeziorze się poprawił, jednak plagą stały się dzikie wysypiska wokół brzegów zbiornika wodnego.
Mimo iż wszyscy mieszkańcy miasta podlegają ustawie śmieciowej, nadal nocą pojawiają się zwały gruzu, odpadów…

1. Projekt został rozpoczęty 02.września 2014 roku od akcji oczyszczenia brzegów jeziora, trzy klasy z wychowawcami dwukrotnie przeprowadzili jesienne sprzątanie:
120 osób – 30 worków śmieci.
2. W tym samym czasie uczniowie z koła chemicznego rozpoczęli badania parametrów fizykochemicznych wody. Ustalono trzy miejsca poboru: od strony południowej, wschodniej i północnej (przy mostku) Badania prowadzono od IX 2014 do IV 2015 roku.
Wyniki badań – niżej
3. Uczniowie działający w kole młodych biologów zajęli się monitorowaniem antropopresji oraz inwentaryzacją przyrodniczą jeziora i jego brzegów.
W związku z tym, że mieszkańcy ulicy Jeziornej zamienili przybrzeżną strefę w składowiska drewna na opał i rupieciarnię, przygotowano wiele akcji propagandowych, spotkania uświadamiające, ile tracą mieszkańcy szpecąc swoją najbliższą okolicę.
Spotkania i akcje (osiem) – od września 2014 roku do chwili obecnej.
Efekty: zniknęły sterty drewna, niektórzy mieszkańcy zadbali nawet o ukwiecenie brzegów jeziora naprzeciw swoich domów.
Wczesną wiosną 2015 roku – po uprzątnięciu brzegów – wydawało się, że problem dzikich wysypisk zniknął, ale… znowu pojawiły się śmieci (nawet opony, walizki….
W najbliższym czasie (jeszcze przed wakacjami) szkoła planuje ponowną akcję sprzątania i wówczas przekażemy władzom miasta, straży miejskiej sugestię, by zainstalować w dwóch miejscach dzikich wysypisk kamery.
Dokonano także inwentaryzacji populacji rzadkich ryb i żab – dwukrotnie wspólnie z wędkarzami koło biologów oraz indywidualne obserwacje uczniów.
Wnioski: zniknęły węgorze, których jeszcze kilka lat temu było dość sporo, zmniejszyła się też populacja żaby śmieszki, gdyż jest zbyt dużo drapieżników typu sum, szczupak, pojawiły się zaskrońce. Ponadto zadomowiły się żurawie i bociany.
Brzegi jeziora zastały zasypane gruzem, zwiększa się strefa przybrzeżnej roślinności – głównie trzciny.
4. W czasie spotkań z mieszkańcami sąsiadujących z jeziorem ulic i osiedli przekazywano zdobytą wiedzę, przekonano do zadbania o tereny przybrzeżne znajdujące się vis a vis ich domów.
5. Największym zainteresowaniem cieszyły się konkursy: plastyczne, fotograficzne, literackie…
Po raz pierwszy wzięły w nich udział wszystkie człuchowskie przedszkola: około 150 dzieci!!, także uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 i Gimnazjum nr 1 w Człuchowie – 60.
Na dwóch wystawach prace konkursowe oglądały władze miasta i powiatu, rodzice autorów prac i rodzice naszej szkoły- uczestników: ponad 300.

W sumie bezpośredni udział w projekcie wzięło:
- 150 dzieci w wieku przedszkolnym,
- 40 uczniów SP nr 1,
- 20 uczniów Gimnazjum nr 1,
- 120 uczniów , 30 nauczycieli Zespołu Szkół Społecznych,
- 50 mieszkańców Człuchowa, 20 wędkarzy.
Pośrednimi odbiorcami było:
- Ok. 500 człuchowian – mieszkańców wschodniej części Człuchowa, władze miasta, rodzice uczniów, dzieci i młodzież człuchowskich szkół, wędkarze.
Prace konkursowe zostały przekazane PZW – do świetlicy wędkarzy.

Jezioro Małe nadal wymaga zainteresowania, badań biologicznych i fizykochemicznych, a przede wszystkim troski o czystość jego brzegów!!

Realizacja zadań konkursowych została podzielona na zadania:

1. Działania polegające na ochronie Jeziora Urzędowego przed niepożądanymi wpływami zewnętrznymi spowodowanymi pojawieniem się tratew na jeziorze w celu zarobkowym – obsługa turystów oraz poznanie planów dotyczących budowy promenady wokół jeziora.
Po wielokrotnym monitoringu stwierdzono, że nie ma negatywnego oddziaływania turystyki wodnej na stan jeziora.
Zaobserwowano też większą świadomość ekologiczną mieszkańców terenów przyległych do Jeziora Urzędowego.
Udział młodzieży w tym zadaniu: 45 osób – pięć razy w okresie realizacji projektu, zaangażowała się młodzież skupiona w szkolnym Centrum Małej Robotyki – pokazy dotyczące metod badania temperatury wody.
2. Akcje sprzątania brzegów jeziora, badania chemicznego i biologicznego wody; ścisła współpraca z PZW, uczniami innych człuchowskich szkół /szczególnie ze SP nr 1/, władzami miasta i powiatu oraz wykonanie prac konkursowych /plastyczne, fotograficzne…/.
Młodzież skupiona w kole chemicznym i fizycznym prowadziła systematyczne badania parametrów fizykochemicznych – sześć razy (trzy miejsca poboru próbek).
Przeprowadzono cztery akcje sprzątania brzegów jeziora – 60 osób.
Nie spotkano dzikich wysypisk, zebrano niezbyt wiele śmieci (każdorazowo około 100 kg.). Widać wielkie zainteresowanie czystością wokół jeziora mieszkańców i wędkarzy.
3. 14 osób z koła biologicznego zaangażowało się w obserwacje biologiczne, głównie dotyczące populacji ryb.
4. Obserwacja punktu konfliktowego (3 razy) przy rzece Chrząstawie nie przyniosła niepokojących wniosków, ponieważ nie było – jak w poprzednich latach – obfitych opadów, więc nie było tzw. cofki.
5. Młodzież zaraziła się szukaniem pięknych miejsc związanych z jeziorem, robi zdjęcia, które eksponuje na wystawach.
Wystawa prac konkursowych – w Miejskim Domu Kultury, Urzędzie Miasta Człuchów cieszyła się powodzeniem i swój finał znalazła w świetlicy Polskiego Związku Wędkarskiego w Człuchowie – jako stały element dekoracji.

Nadmienić należy, że w realizację zadań konkursowych włączyli się także rodzice, włodarze miasta i powiatu, a także cała młodzież Zespołu Szkół Społecznych w Człuchowie.
Zarówno uczniowie, jak i rodzice /także zaangażowani goście: uczniowie innych szkół, wędkarze, mieszkańcy okolic Jeziora Urzędowego/ zostali poinformowani o konkursie pod egidą Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, o wysokości dotacji, a potem o efektach i dalszych planach opieki nad jeziorem.
Udział w projekcie:
- bezpośredni: 110 uczniów szkoły, 50 uczniów innych człuchowskich szkół, 20 wędkarzy, 40 rodziców, 30 mieszkańców „Za mostkiem”;
- pośredni: 300 mieszkańców Człuchowa, władze miasta i powiatu, wędkarze, turyści odwiedzający miasto…

Szkoła nadal będzie dbać o czystość brzegów Jeziora Urzędowego, a badaniem czystości wody objęte są wszystkie człuchowskie jeziora!
Należy więc uznać, że cel konkursu został osiągnięty.

WYNIKI POMIARÓW WYBRANYCH PARAMETRÓW FIZYKO-CHEMICZNYCH CZŁUCHOWSKICH JEZIOR

*deszcz, wiatr, szybko zmieniająca się temperatura, fale, mokre buty

Pomiary całkowitego rozpuszczonego tlenu, istotne z punktu widzenia życia organizmów wodnych wskazują wręcz na modelowe zależności masy rozpuszczonego tlenu od temperatury wody, temperatury otoczenia a więc od wartości różnicy tych wielkości względem siebie. Biorąc to pod uwagę całkowita ilość mierzonego tlenu jest funkcją nasłonecznienia, temperatury, intensywności saturacji wody powierzchniowej oraz składu jonowego badanej wody. Miniony okres zimowy charakteryzował się brakiem intensywnej powłoki lodowej na człuchowskich jeziorach co jest bardzo korzystną sytuacją dla procesu utlenowania wód.

Pomimo takich sprzyjających okoliczności wskazane są dalsze obserwacje podstawowych parametrów fizycznych i chemicznych wód. Uzasadnionym byłby powrót do pomiarów azotanów i twardości ogólnej wody. Zamiary te wiążą się jednak z koniecznością dofinansowania dalszych pomiarów.

Fotogaleria:
Śmieci nad Jeziorem Małym
Sprzątanie nad Jeziorem Urzędowym
Warsztaty
Nagrodzenie przedszkolaków
Wystawa prac konkursowych w MDK-u
Galeria zdjęć konkursowych